1.1

Daar moet gewaak word teen 'n vasgevallenheid in 'n rigiede patroon, want dit kan lei tot stagnasie. Nuwe beplanningsmoontlikhede moet voortdurend ondersoek word.

1.2

Dit moet onmiddellik vir die student duidelik wees dat die skrywe van 'n verhandeling/proefskrif nie 'n doel op sigself is nie, maar dat dit ook moet dien as metode van onderrig deur die leier/promotor. Dit beteken

1.2.1

dat die student bedrewe moet word in die metodiek van skrywe van 'n wetenskaplike werkstuk,

1.2.2

dat daar gewerk gaan word aan die student se persoonlike akademiese en professionele vorming.

2.

INLEIDENDE GESPREK MET DIE DEPARTEMENTSHOOF EN AANGEWESE LEIER/PROMOTOR

Doel van die gesprek

2.1

Eerste doelwit:

Om in ooreenstemming met die student se

1. skripsie wat hy tydens honneursstudie geskryf het (indien enige);

2. beroepsbeoefening (indien moontlik);

3. belangstelling; en

4. bekwaamhede (in die mate wat dit bekend is), en aktuele hedendaagse probleme wat daar in 'n besondere vakgebied (navorsingsterrein) bestaan, 'n onderwerp vir die student te bepaal.

   Die Departementshoof moet oor 'n lys aktuele onderwerpe beskik want dit is sy taak om die vinger op die pols van die nuutste ontwikkelinge en die problematiek wat daaruit voortvloei, te hê.

2.2

Tweede doelwit:

Om aan die student leiding te gee aangaande welke wetenskapbeskouing sal dien as ligveld waarin die navorsing vorm sal aanneem.

'n Wetenskapbeskouing is nodig vir die bepaling van onder andere die

• wyse waarop die navorsing georganiseer en beoordeel gaan word;

• wyse waarop navorsingsgegewens verkry kan word;

• wyse waarop navorsingsresultate verkry en geïnterpreteer gaan word;

• wyse waarop aanbevelings gemotiveer moet word.

'n Wetenskapsbeskouing is meestal saamgestel uit twee komponente

• Wetenskaplike noodwendigheid;

• Lewensopvatlike toelaatbaarheid.

wat een onskeibare geheel vorm.

Aan die student moet aantekeninge voorsien word vir bespreking tydens die inleidende gesprek. Hierdie aantekeninge gaan oor wetenskaplikverantwoorde navorsing en verslaggewing.

Die navorsing wat onderneem word en die verslag wat daaruit voortvloei, moet voldoen aan die eise van wetenskaplikheid. Die volgende is 'n seleksie van wetenskaplike eise wat aan die student verduidelik moet word:

A.

Onwetenskaplikheid
• wat nie geduld sal word nie
• wat telkens oorwin moet word.
TABEL 1

Onwetenskaplikheid as kontradiksie van wetenskaplikheid
Kenmerke van onwetenskaplikheid	Wetenskaplikheid as oorwinning
A.1 Algemene gepratery Kenmerke
A.1.1 Oorspoel word deur 'n woordevloed	Begripsensitiwiteit, paslike woordgebruik en tersaaklikheid.
A.1.2 Bedekking van die wesenlike deur 'n woordekleed.	Dit wat betrekking het op die onderwerp as die betekenisvolle, die waardevolle. 'n Blindelingse gegryp na die nie-tersaaklike word uitgeskakel.
A.1.3 Versmoring van egte denke onder 'n woordekraam (baie woorde met min inhoud).	'n Bereidheid om self te wil dink en te formuleer met die paslikste woorde en begrippe.
A.2 Oppervlakkige nuuskierigheid Kenmerke
A.2.1 Tevrede-wees met oppervlakkigheid.	Oorwinning oor 'n vasgevallenheid in die doodgewone en die vanselfsprekende deur 'n skerp skeiding tussen die wesenlike (tersaaklike) en die onwesenlike.
A.2.2 Hunkering na die nie-tersaaklike	Oorwinning oor beklemtoning van die bykomstige, die oortollige, die nie-tersaaklike en die nie-toepaslike deur 'n doelbewuste uitsoek van die wesenlike.
A.2.3 Onrustige verbygly oor die werklikheid	Sterk ingesteldheid en die "uithaal" van die wesenlike en ordening daarvan.
A.3 Negatiwiteit Kenmerke
A.3.1 Op die voorgrond bring van die onwesenlike en van non-sens.	Oorwinning deur 'n kragtige analiserende ingesteldheid wat ingestel is op die bevordering van skerp waarneming en bedinking.
A.3.2 Weiering om te verifieer	Alle uitsprake moet op een of ander wyse geverifieer word.
A.4 Dubbelsinnigheid Kenmerke
A.4.1 Heg van dubbele betekenisse (+ontkenning van die logiese identiteitbeginsel)	Bewustheid van die reëls van die logika
A.4.2 Skuif die werklikheid self op die agtergrond.	Die navorsingsonderwerp (as aspek van werklikheid) is altyd die leidende lig in terme waarvan beplan, gedink ens. word.
A.5 Naïewe vooroordeel as oppervlakkige bevooroordeeldheid wat denke smoor.	Strewe na die hoogste moontlike mate van objektiwiteit.
A.6 Weiering van inagneming en kontrole van betekenisvolle veranderlikes.	Skerp identifisering van die veranderlikes met hulle moontlike onderlinge verbande, waaroor die ondersoek gaan en wat in die onderwerpverwoording vervat is.

TABEL  2

B.  Metodologies

Kenmerke van wetenskaplikheid	Betekenis
B.1  Krities verantwoordbaar        Kenmerke	Om in ooreenstemming met die wetenskapsbeskouing te handel.
B.1.1  Vergissingsvry	Uitskakeling van denkfoute onder andere met behulp van reëls vir die logika.
B.1.2  Verifieerbaar	Uitsprake ens. moet aan die hand van bepaalde kriteria getoets word.
B.1.3  Voorveronderstellingsverheldering	Stel van noodsaaklike aannames bv. aangaande lewensopvatlike toelaatbaarheid.
B.2  Metodies-verkreë        Kenmerke	Metodes, prosedures en tegnieke word aangewend om die werklikheid toeganklik te maak.
B.2.1  Metodestelling	Sê welke metodes aangewend gaan word.
B.2.2  Metodeuitleg	Gee 'n puntsgewyse beskrywing van B.2.1.
B.2.3  Metodeverantwoording	Motiveer waarom B.2.1 aangewend gaan word.
B.3  Regverdiging B.3.1  Wetenskaplike noodwendigheid B.3.2  Lewensopvatlike toelaatbaarheid.	Moet die wesenlike van die wetenskapsbeskouing duidelik kan weergee, motiveer en verdedig.

TABEL  3

C.  Wetenskaplikheid as skerp kennisinsameling

Kenmerke van wetenskaplikheid	Betekenis	Betekenis vir navorsing	Betekenis vir verslaggewing
C.1 Strewe na kennis	Om tot ware uitsprake en geldige besluite te kom. Waar beteken bewysbaar (verifieerbaar) dit wil sê dat gronde aangetoon word, bv. op grond waarvan word hierdie stelling gemaak? Met ander woorde elke stelling moet gemotiveer kan word (vergelyk die logiese beginsel van voldoende rede).	Navorsing moet lei tot kennisuitbreiding in die vorm van Nuwe kennis Nuwe ordening nuwe praktykverbeteringbetekenis wat gedra word deur gemotiveerde uitsprake.	Kennis wat van belang sal wees ten aansien van die kennis- uitbreiding van die waarskynlike lesers moet beklemtoon word en die verslaggewer moet oortuig deur skerp motivering.
C.2 Navolging van reëls van die logika	1.  Identiteitsbeginsel Dit behels die verpligting om aan begrippe deurgaans dieselfde betekenis toe te ken sodat daar sprake kan wees van konstantheid van denke. Die begrippe wat aangewend word, het 'n konstante inhoud. (= Begripsensitiwiteit)	Sinvolle beplanning van die navorsingsprogram hang af van begripsverheldering op elke vlak (stap). Motivering vir elke stap berus grootliks op begripsverheldering.	Indien daar by die verslag- gewer begripsverwarring heers, verwar hy sy lesers en wek antagonisme. Sy boodskap gaan verlore.
	2.  Die teenspraakbeginsel Dit beteken dat daar nie oor dieselfde onderwerp twee teenstrydige uitsprake gemaak mag word nie. Alle uitsprake moet deeglik met mekaar vergelyk word sodat daar nie gesê kan word: "Hy weerspreek homself".	Weersprekinge verlam die uitvoering van die navorsingsprogram want dan word die navorsing rigtingloos en doelloos.	Weersprekinge verwar die lesers en in plaas van entoesiasme vir die praktykverbeteringbetekenis van die verlaginhoud, ontstaan afsydigheid en selfs weersin.
C.3 Sistematiese ordening	Daar kan nie volstaan word met 'n blote versameling van gegewens (data) nie. Data moet georden word aan die hand van ordeningsbeginsels en so vind strukturering plaas.	Definitiewe goeddeurdagte en gemotiveerde stappe in die navorsingsprogram verseker geslaagde wetenskaplike analise met die oog op kennisuitbreiding.	Die verslag word geskryf onder bepaalde opskrifte wat die wesenlike skerp verwoord.
C.4 Intersubjektiewe begrypbaarheid	Dit beteken dat al die persone wat betrokke is by 'n bepaalde aktiwiteit sal begryp waaroor dit gaan. Dit vereis duidelikheid en helderheid ten aansien van die begrippe wat gebruik word. Hierdie kenmerk verseker die toepasbaarheid van die ander kenmerke van wetenskaplikheid.	Gesprekke met deskundiges in teorie, en Praktykdeskundiges oor die bepande navorsingsprogram, kan bydra tot heldere voortgang en uieindelike probleemoplossing. Wetenskaplik-verantwoorde teksstudie is 'n vorm van gesprek.	Die verslaggewer moet eers sy verslag goed begryp en evalueer daarna die begrypbaarheid daarvan vir sy lesers.

2.3  Derde doelwit

Om aan die student leiding te gee aangaande die vereistes van wetenskaplik verantwoorde teksstudie (literatuurstudie).

2.3.1  Kandidate moet ingelig en aangemoedig word ten opsigte van die gebruik van die DOBIS (gerekenariseerde biblioteekinligtingstelsel) en ander wyses van biblioteekgebruik.

2.3.2  Die student kry opdrag om biblioteekstudie te onderneem wat sal lei tot:

2.3.2.1  'n Lys beskikbare resente boeke, ook uit aanverwante vakgebiede waarvan die titel blyke gee dat dit betekenisvol mag wees ten aansien van die gekose onderwerp;

2.3.2.2  'n Lys van beskikbare boeke waarvan uit die inhoudsopgawe blyk dat dit bruikbaar mag wees. Die student lei uit die titel of dit die moeite werd sal wees om die inhoudsopgawe te bekyk. Dieselfde geld ook vir die indeks van die boek.

2.3.2.3  'n Lys van beskikbare resente tydskrifartikels wat beskikbaar is.

Die lyste word in jaarvolgorde opgestel, byvoorbeeld 1981-publikasies; 1980-publikasies, ens.

Die leier/promotor vermeld tekste waarvan hy op daardie stadium bewus is. (Dit wek vertroue by die studente, veral as die dosent se boekrak hom ook beïndruk). Die leier/promotor behoort 'n literatuurlys van sy vakgebied beskikbaar te hê waaruit hy dan die relevante tekste vooraf kan nagaan en die student daarvan voorsien. Dit is veral noodsaaklik dat die dosent kennis dra van die nuutste literatuur oor elke onderwerp waarvan hy leier is.

Let wel:  Op hierdie stadium het die student slegs titels, inhoudsopgawes en indekse bestudeer met die doel om

• 'n Voorlopige seleksie te maak van relevante literatuur.

• vas te stel wat die kwantiteit van beskikbare literatuur is.
  Na Deel 2