Professor W A Landman

Lesings in die Opvoedkunde

DIE TEGNIESE KOLLEGE AS PLEK VIR LOOPBAANGERIGTE RAAKVLAKREALISERING
TUSSEN FORMELE EN NIE-FORMELE TEGNIESE ONDERWYS:
  'N EMPIRIESE ONDERSOEK, DEEL EEN

 

1.      INLEIDEND

 

In 1988 het skrywer hiervan, saam met dr J van der Merwe van die Uni­versiteit van Pretoria navorsing onderneem wat deur die Raad vir Gees­teswetenskaplike Navorsing gefinansier is en waarvan die navorsings­verslag verskyn het onder die titel Kurrikulumontwikkeling vir nie­-formele onderwys.

 

In die genoemde verslag word aangedui dat daar aan die prinsipale van tegniese kolleges skrywes gerig is.  Die doel met hierdie skrywes was enersyds om prospektusinligting van 'n aantal kolleges te bekom en an­dersyds om kommentaar in te win oor die prinsipale se opvattinge aan­gaande die toekomstige ontwikkeling van tegniese kolleges.  Volledig­heidshalwe dien dit gemeld te word dat skrywes uitgestuur is ooreen­komstig adreslyste wat bekom is van die Departement Onderwys en Kul­tuur (Administrasie: Volksraad) en die Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing (RGN) vir soverre dit Blanke, Kleurling en Indiër tegniese kolleges betref.  Vir bereiking van Swart tegniese kolleges is gebruik gemaak van adresse wat verskyn het in die publikasie Education and Manpower Production (Blacks) No 6, 1985 van die Research Institute for Education Planning (RIEP) aan die Universiteit van die Oranje Vry­staat.

 

Die kommentaar van die prinsipale is veral bestudeer vanuit kurriku­lumontwikkelingsperspektief en is daar dan ook in die verband beson­dere aanbevelings gemaak.

 

Indien die kommentaar herbestudeer word, maar nou in terme van die betekenis daarvan vir loopbaangerigte raakvlakrealisering ten aansien van formele en nie-formele tegniese onderwys, kom insiggewende essen­sies aan die lig ten opsigte van:

 

1.1   Tegniese Kolleges vir institusionele onderrig

 

1.1.1  Finyazwanda Technical Institute, Venda.

1.1.2  Johannesburgse Tegniese Kollege.

1.1.3 Kaapse Kollege vir Drukkers.

1.1.4 Kudube Manpower Centre, Bophuthatswana.

1.1.5 Westlake Tegniese Kollege.

1.1.6 S A W Tegniese Kollege, Wingfield.

 

1.2   Die Tegniese Kollege as besondere plek vir loopbaangerigte opleiding

 

1.2.1 Tegniese Kollege, Germiston.

1.2.2 Tegniese Kollege, Joubertpark.

1.2.3 Tegniese Kollege, Kempton Park.

1.2.4 Tegniese Kollege, Maitland.

1.2.5 Tegniese Kollege, Pietermaritzburg.

1.2.6 Tegniese Kollege, Pinetown.

1.2.7 Sir Val Duncan Technical College, Namakgale.

1.2.8 Thuto Matlhale Technical College.

1.2.9 Tegniese Kollege, Worcester.

 

1.3   Tegniese Kolleges en modulęre opleiding

Finyazwanda Technical Institute, Venda.

 

1.4   Tegniese Kolleges en eksaminering

Johannesburgse Tegniese Kollege.

 

1.5   Tegniese Kolleges en sertifisering

Finyazwanda Technical Institute, Venda.

 

1.6      Onderwysbeginsel 1 en Tegniese Kolleges.

S A W Tegniese Kollege, Wingfield.

 

1.7      Identifisering en mobilisering van deskundigheid uit die gemeenskap

Tegniese Kollege, Standerton.

2.    TEGNIESE KOLLEGES VIR INSTITUSIONELE OPLEIDING

 

2.1      Finyazwanda Technical Institute, Venda

 

Erkende institusionele opleiding vir minstens 'n deel van modulęre opleiding, 'n gewensde situasie.

 

Opmerkings

(i)  Institusionele opleiding mag duurder (vir die Staat) wees as koöperatiewe opleiding waar die werkgewer verantwoordelik is vir veral die praktiese opleiding, maar die beheer van die kollege oor opleidingstandaarde is besonder waardevol en opvoedkundig verantwoordelik.  Een euwel wat op dié wyse uitgeskakel kan word is die moontlikheid dat werkgewers vakleerlinge as "goedkoop arbeid" kan gebruik en die opleidingsaspek skade ly.

 

(ii) Institusionele opleiding hoef nie te beteken dat tegniese kol­leges duur praktiese opleiding onder sy "eie dak" hoef te verrig nie.  Dit kan ook beteken dat 'n tegniese kollege (in samewerking met die Departement Mannekrag) toesig hou oor die praktiese opleiding (opleiding in die werkplek) en selfs daaraan deelneem.  Die ideaal bly egter dat die volledige opleiding (teorie en praktyk) onder "dieselfde dak" sal geskied met gereelde georgani­seerde kontak met die werkplek.  Daar kan evolusionęr in die rigting van hierdie ideaal beweeg word veral met die Private sektor wat die praktiese opleiding finansier.

 

2.2      Johannesburgse Tegniese Kollege

 

2.2.1 Die rede vir die gebrek aan institusionele opleiding is die feit

dat ten spyte van Wet 76 van 1984 wat die Staat se medeverant­woordelikheid vir nie-formele onderwys aanvaar, die benadering is dat voorsiening van praktiese beroepsonderrig by tegniese kol­leges, nie die verantwoordelikheid van die Staat is nie.

 

Opmerking

(i)  Ressortering van alle beroepsgerigte onderwys onder die Departe­ment Mannekrag, kan dit vir die Staat makliker (en meer sinvol maak) om sy verantwoordelikheid vir praktiese opleiding op te neem met die Private sektor wat sy kant bring in die vorm van finansiering.

 

(ii) Die aanvaarding van praktiese opleiding deur die Staat, moet evolusionęr geskied (moontlik onder toesig van die Departement Mannekrag) wat onder andere sal moet verseker dat die verskuiwing van praktiese opleiding na tegniese kolleges op finansieel haalbare wyse moet geskied.

 

2.2.2 Tegniese kolleges sal slegs praktiese opleiding kan verskaf

indien die personeelvoorsiening- en akkommodasieformules (in die Staat) dit moontlik maak.  Praktiese opleiding is personeelinten­sief.

 

Opmerkings

(i)   'n Evolusionęre ontwikkeling van die oorname deur tegniese kolleges van praktiese opleiding, sal 'n geleidelike aanpassing van die tersaaklike formules moontlik maak, veral as tegniese kolleges se toesighouding oor praktiese opleiding in die werkplek as tussenstap gesien word.

 

(ii) Die tegniese kollege kan die probleem van personeelintensiewe praktiese opleiding soos volg oplos:

 

*     'n Wetenskaplike bepaling van die beste dosent-verhouding vir praktiese opleiding (dit kan verskillend wees vir verskillende

kursusse.

*     'n Verhoging van die dosent-studentverhouding in die teoretiese opleiding.

 

    (iii) Indien tegniese kolleges (gekoördineer deur die Departement

Mannekrag) toegelaat word om te kurrikuleer vir die praktiese komponent van die opleiding kan dit die evolusionęre ontwikkeling in die rigting van institusionele opleiding vergemaklik en bevorder.

 

2.2.3 Die Johannesburgse Tegniese Kollege maak ook die volgende

aanbevelings waarvan die haalbaarheid beslis nadere ondersoek regverdig, naamlik dat

 

2.2.3.1  praktiese onderrig die eerste ingestel moet word by tegniese

kolleges wat nie naby 'n reeds bestaande opleidingsfasiliteit geleë is nie;

 

2.2.3.2  praktiese onderrig by sekere tegniese kolleges verskaf word in

beroepsrigtings waarvan die aktiwiteite en vereistes van so 'n aard is dat praktiese onderrig by kolleges moontlik en wenslik is.  Die beroepsaktiwiteite waarin opleiding by kolleges nie moontlik of wenslik is nie moet soos tans by die werkgewer verskaf word;

 

2.2.3.3  dat indien 'n praktiese kursus deur die Departement van Onderwys

en Kultuur (Volksraad) goedgekeur word, daar saam met die kol­legeraad op 'n 50:50 grondslag geboue en toerusting verskaf word;

 

2.2.3.4  dat die kollegerade onderriggelde hef wat voldoende is om die

normale instandhouding - en lopende uitgawes van die onderrig te dek;

 

2.2.3.5  dat leerplanne vir praktiese onderrig opgestel word sodat

gemeenskaplike leerstof van verskillende beroepe saamgevoeg kan word byvoorbeeld:  die gebruik van handgereedskap vir Passers, Elektrisiëns en Motorwerktuigkundiges kan saam aangeleer word;

 

2.2.3.6  dat die Departement van Onderwys en Kultuur (Volksraad)

V.E.-toekennings vir hierdie praktiese kursusse sal maak en dat 'n realistiese personeel tot V.E.-verhouding gebruik word om heeltydse poste vir sulke kursusse toe te ken;

2.2.3.7  dat die subsidie wat kolleges ontvang voorsiening sal maak vir

die aanbieding van praktiese kursusse.

 

2.3   Kaapse Kollege vir drukkers

 

Die skeiding van teoretiese en praktiese opleiding is nie verantwoord­baar nie.

 

'n Veel beter opleiding sou aangebied kon word indien teorie en praktyk beter geďntegreer kon word, in byvoorbeeld 'n modulęre oplei­dingstelsel.  Die voordele is vanselfsprekend en sal sorg dat 'n beter toegeruste student sy plek in die bedryf sal kan volstaan.

 

Opmerkings

(i)  Ondersoek sal ingestel moet word na finansieel haalbare modelle vir die integrasie van teoretiese en praktiese opleiding aan tegniese kolleges met finansiële ondersteuning deur die Private sektor.

 

(ii) Sinchronisering van teoretiese en praktiese opleiding sal kurri­kulęr bewerkstelling moet word (al is dit nie "onder dieselfde dak" (as tussenstadium?) nie.  Nie-formele modules wat raakvlakke het met formele modules sal kurrikulęr betrek moet word.

 

   (iii)  Dit is moontlik dat 'n modulęre stelsel van opleiding so

gestruktureer kan word dat sekere modules in die nie-formele afdeling aangebied kan word.

 

2.4   Kudube Manpower Centre, Bophuthatswana

 

Any practical work undertaken should be related to the theory which is applicable.  While in many cases at the moment this does not occur and causes confusion among the students.

 

 Opmerking

Hierdie probleem roep om institusionele opleiding as oplossing, of (as tussenstap?) kurrikulęre sinchronisering tussen kollege-teorieoplei­ding en werkplek-praktiese opleiding.  Wat die kollege self betref is daar die moontlikheid van die sinchronisering van formele teorieop­leiding en nie-formele praktykopleiding.

 

2.5   Westlake Tegniese Kollege

 

Intensiewe praktiese sowel as teoretiese opleiding word in goed toegeruste werkswinkels verskaf.

 

Opmerkings

(i)  Institusionele opleiding (koördinering van praktiese en teore­tiese opleiding) aangevul deur ko-funksionering van kollege en werkgewer is die ideale toestand.

 

(ii) Gesamentlike kurrikulering (in samewerking met die Departement Mannekrag) kan 'n betekenisvolle bydrae maak tot effektiewe opleiding.

 

    (iii) Gapings kan gevul word deur die instelling van nie-formele

kursusse wat

 

(a) beroepsgerig is,

(b) raakvlakke met bestaande formele kursusse het.

 

2.6   S A W Tegniese Kollege Wingfield

 

Whilst technical colleges should continue in their traditional roles, I believe that they should be called upon to relieve commerce and industry of the training function it has taken unto itself because of mainly socio-political factors.  Whilst it must be recognised that a certain amount of in-company specialist training will always be necessary or desirable, colleges could be made responsible for the majority of general vocational education and training which is basic to most organisations.  This includes the public sector also.  This concept of general vocational education and training does not preclude the possiblilty that colleges could be called upon by a single under­taking to provide some form of specific training.

 

Opmerkings

 

(i)  Die oorname van die totale opleiding deur 'n tegniese kollege (met uitsondering van "in-company specialist training") beteken dat 'n kollege toegelaat moet word om institusioneel op te lei, met al die voordele (reeds genoem) daaraan verbonde.

 

(ii) Deur institusionele opleiding word dit ook moontlik om die raakvlakke tussen formele en nie-formele tegniese opleiding te benut.

 

    (iii) Die moontlikheid van raakvlakbenutting word versterk deur die

groter outonomie wat aan tegniese kolleges toegeken is.  In dié verband merk Wingfield op:

... the introduction of the Technical Colleges Act (Act 104 of 1981) - This gave the technical colleges a greater degree of autonomy and a legislative identity of their own.  The greater autonomy permitted colleges to be far more flexible in meeting the changing needs of Industry and Commerce, and the other communities which colleges traditionally serve.  It has also led to a greater awareness among principals and college councils of the need to manage colleges along sound business lines, this in turn has led to improved cost effectiveness.

 

3.    'N TEGNIESE KOLLEGE AS BESONDERE PLEK VIR LOOPBAANGERIGTE OPLEIDING

 

3.1   Tegniese Kollege Germiston

 

3.1.1 Die status van die tegniese kollege as inrigting wat op besondere

wyse gemoeid is met loopbaangerigte opleiding het veral die afgelope dekade geweldig toegeneem.

 

Opmerking

Die status kan nog verder toeneem totdat tegniese kolleges al die opleidingsmateriaal trek wat hulle toekom, indien tegniese kolleges onder die Departement Mannekrag ressorteer.

 

3.1.2 Institusionele opleiding kan ook bydra tot verdere statusverkry­ ging aangesien daardeur opleidingstandaarde ten aansien van teorie en praktyk verhoog kan word.

 

3.2   Tegniese Kollege Joubertpark

 

Die besluit van die Regering om mettertyd gelyke onderwysgeleenthede vir alle inwoners te skep, raak noodwendig ook die tegniese kolleges.

 

Opmerking

'n Vraag wat beantwoord moet word, is of die tegniese kollege nie 'n besondere plek vir die skep van gelyke onderwysgeleenthede is nie en ook vir die handhawing van gelyke onderwysstandaarde.

 

Tegniese Kollege Joubertpark verwys na die volgende:

 

Ten einde hierdie groter verantwoordelikheid van tegniese kolleges beter te begryp, word kortliks na die volgende verwys wat in elke kollege vergestalting moet vind:

 

*     Die verskaffing van gelyke onderwysgeleenthede en die handhawing van gelyke onderwysstandaarde;

 

*     die beskikbaarheid van opsies en erkenning van keusevryhede van individue, ouers en die samelewing;

 

*     die verskaffing van onderwysdienste met inagneming van individuele behoeftes sowel as nasionale doelwitte en prioriteite;

 

*     die nastrewing van die positiewe verband tussen formele, nie-formele en informele aspekte van die onderwys;

*     noue skakeling en samewerking met die privaatsektor;

 

*     die handhawing van gedensentraliseerde bestuur;

 

*     die bevordering van die professionele status van die onderwyser en dosent;

 

*     respek vir religieuse en taaldiversiteit;

 

*      voortgesette studie en navorsing.

 

Dit behels dat geleenthede voortdurend ontsluit sal word waar elke raadslid, personeellid, student of ouer, waar enigsins moontlik, in 'n posisie sal verkeer om kreatief en ondersteunend te kan meedoen aan besluitneming en ontwikkeling in die kollegelewe op alle vlakke.

 

Opmerking

 

Nie-formele afdelings van tegniese kolleges (wat ingestel is op verwerkliking van raakvlakke met formele onderwys) kan 'n bydrae maak tot die behaling van gelyke onderwysstandaarde.  Daar kan byvoorbeeld nie-formeel voorsiening gemaak word van voldoening aan die leerbehoef­tes van leerders wat in sekere opsigte agterstande het.

 

3.3   Tegniese Kollege Kempton Park

 

'n Tegniese kollege moet 'n funksie verrig om geskoolde werkers op te lei.  Hierdie funksie sal 'n steeds groter wordende groep mense moet betrek, indien ons nie daarop wil afstuur om in die RSA 'n groter groep werklose gegradueerdes te akkommodeer nie.

 

Opmerking

'n Besondere probleem vir die RSA is die toenemende getal gegradueer­des (alle bevolkingsgroepe) wat grade verwerf wat min of geen beroeps­betekenis het nie.  Leerders sal dus weggekanaliseer moet word van sodanige kursusse.  Die Universiteite sal veel hieraan kan doen en die Staat kan 'n betekenisvolle bydrae maak deur te weier om sulke kursus­se te subsidieer.  Kanalisering van sekere kandidate na Technikons kan verligting bring.  Die aandeel wat tegniese kolleges wat bloot na­skoolse en nie volwaardige tersięre inrigtins is nie, is in hierdie verband nie duidelik nie.  Samewerking tussen Universiteite en Teg­niese Kolleges en Technickons en Tegniese Kolleges is 'n moontlikheid wat ondersoek moet word.  (Vergelyk in hierdie verband die samewerking tussen die Ingenieursfakulteit van die Universiteit van Pretoria en die Verwoerdburgse Tegniese Kollege).

 

3.4   Tegniese Kollege Maitland

 

Die tegniese kollege is die ideale plek vir die verwerkliking van raakvlakke tussen formele en nie-formele tegniese onderwys.

 

Formele Onderrig

Bestaande kursusse moet binne die huidige onderwysstelsel behoue bly vir die volgende redes:

(a)  Skoolverlaters soek 'n toekoms in die Suid-Afrikaanse konteks, maar het nie die nodige kwalifikasies nie.

 

(b)  Baie skoolverlaters is nie noodwendig Universiteits- of Techni­konstandaard nie en nodige opleidingsgeriewe moet behoue bly.

 

(c)  Die ontwikkeling van tegniese kolleges moet bly binne die raam­werk soos neergelę in die Wet van Tegniese Kolleges - Wet No 104 van 1981.

 

Nie-Formele Onderrig

 

Aanvullend tot bogenoemde kan die ontwikkeling van tegniese kolleges ook geskied in die vorm van verrykingskursusse wat die volgende voordele kan inhou:

 

(a)  Werknemers kan vir kort tydperke gespesialiseerd opgelei word.

 

(b)  Werkgewers sal baat vind om werknemers na sulke kursusse te stuur aangesien dit direk van toepassing sal wees op hul werksgebied.

 

(c)  Kursusse sal van korte duur wees, en die vergelykende kostefaktor sal minimaal wees.

 

Opmerkings

(i)  Die Wet op Tegniese Kolleges (Wet No 104 van 1981) maak die ontwikkeling van nie-formele afdelings moontlik.  Klem moet gelę word op nie-formele modules wat raakvlakke met formele modules het weens die beroepsgerigtheid van beide.

 

(ii) Koste-effektiewe doelwitkurrikulering moet aangewend word as basis van doeltreffende opleiding as opleiding wat gerig is op

 

* sinchronisering van teorie en praktyk;

* raakvlakverwerkliking ten aansien van formele en nie-formele tegniese onderrig.

 

3.5   Tegniese Kollege Pietermaritzburg

 

3.5.1  Beroepsgerigtheid is 'n funksie wat suksesvol deur tegniese

kolleges vervul kan word, indien daar aan twee vereistes voldoen word:

 

* dat tegniese kolleges as naskoolse inrigtings, die regmatige erkenning binne die opvoedingstelsel moet geniet, en

* dat die vooroordeel wat daar in opvoedkundige kringe be­staan, uit die weg geruim moet word.

 

Opmerking

Die erkenning wat tegniese kolleges in die Witskrif oor onderwysvoor­siening in die RSA (1983) ontvang het as besondere plek vir nie-for­mele onderwys kan geaktiveer en uitgebou word deur wetenskaplik verantwoordbare kurrikulering  wat die volgende in ag neem

 

*  sinchronisering van teorie en praktyk

*  raakvlakke tussen formele en nie-formele onderwys.

 

3.5.2 Die tegniese kollege speel 'n belangrike rol as rigtinggewende

opvoedkundige inrigting veral ten opsigte van daardie leerling/ student wat deur die suiwer akademiese stelsel gedemotiveer raak en gevolglik die skool verlaat voor die verwerwing van 'n skool­eind-sertifikaat.  Dit bied ook 'n geleentheid aan die persone wat op 'n latere leeftyd eers begin ontwikkel en nie die volle voordeel van die bestaande opvoedkundige stelsel kan benut nie.

 

Opmerkings

(i)  Gedemotiveerde skoolverlaters kan beroepsgerig gemotiveer word deur spesifieke kurrikulering spesifiek vir hulle.  Gestruktu­reerde nie-formele modules kan vir hierdie doel ingespan word.

 

(ii) Tegniese kolleges kan vir "laat-ontwikkeldes" kurrikulęr voor­siening maak, ook in die nie-formele afdelings.

 

3.6   Tegniese Kollege Pinetown

 

Die een terrein waar ons 'n groot toekomstige taak vir tegniese kolleges sien, waar hulle tot dusver nog nie heeltemal tot hul reg gekom het nie is die heropleiding en indiensopleiding van werkers op 'n nie-formele of formele basis.  Hopelik sal dit in die nabye toekoms reggestel word deur tegniese kolleges.

 

Opmerkings

(i)  Die aandeel wat die nie-formele afdeling van 'n tegniese kollege kan neem in heropleiding en indiensopleiding moet deeglik in ag geneem word.  Die finansiële haalbaarheid van sodanige opleiding kan so verhoog word.

(ii) Verskerping van beroepsgerigtheid van her- en indiensopleiding deur gestruktureerde nie-formele modules is 'n besondere moont­likheid.

 

3.7   Sir Val Duncan Technical College Namakgale

 

3.7.1 We see our function to be the general involvement in the area in

the upgrading of technical and manual skills of the community.

 

Opmerking

Die nie-formele afdeling van 'n tegniese kollege sal ingerig kan word vir die opgradering van tegniese en handvaardighede.  Dit kan veral geskied wanneer die raakvlakke tussen formele en nie-formele tegniese onderwys benut word.

 

3.7.2 It is a well known fact that technical training is extremely

expensive and yet existing facilities are only used part of each day.

 

Opmerking

Daar bestaan 'n dringende behoefte om 'n betroubare beeld te hę van

 

(i)  die werklike benutting daarvan en

(ii) maksimale benutting daarvan.

 

3.8   Thuto Matlhale Technical College

 

Tegniese kolleges vorm die skakel tussen leerders en industrie.

 

Opmerking

Dit beteken

 

(i)  uitbreiding van tegniese kolleges (insluitende opgradering van sommige Tegniese Hoërskole tot Tegniese Kolleges),

(ii) voorkeurbehandeling van tegniese kolleges ten aansien van finan­siering.

3.9   Tegniese Kollege Worcester

 

Tegniese kolleges behoort die opvoedkundige instellings te wees wat in die volgende paar jaar die grootste groei kan toon aangesien hulle kan en behoort te voorsien in 'n baie spesifieke behoefte wat die handel en nywerheid in die RSA as sulks het.  Tegniese kolleges moet eerstens voorsiening maak vir naskoolse beroepsopleiding op die laer-tersięre vlak.

 

Tegniese kolleges het 'n baie groot rol te speel in die aanbieding van koste-effektiewe nie-formele verrykingskursusse en klasse.

 

Dieselfde geld vir nie-formele opleidingskursusse vir die handel en nywerheid wat nie dieselfde doel as eersgenoemde het nie.

 

Opmerkings

(i)  Tegniese kollges is die beste plek vir raakvlakrealisering ten aansien van formele en nie-formele loopbaangerigte opleiding.

 

(ii) Inspraak van die handel en nywerheid in die ontwerp van nie-for­mele kursusse (modules)  kan die status en beroepsgerigtheid daarvan verhoog.  Dit kan ook daartoe lei dat die handel en nywerheid bereid sal wees om betekenisvolle insette te maak ten aansien van

 

* kurrikulering

* sertifisering.

 

4.    TEGNIESE KOLLEGES EN MODULęRE OPLEIDING

 

4.1      Finyazwanda Technical Institute, Venda.

 

Gelyke praktiese leerplanne wat gebaseer is op die modulęre opleiding­sisteem vir verskeie ambagte, wat uitloop op toetsing in ooreenstem­ming met nywerheidsgebruik, word voorgestaan.

 

Opmerking

Kurrikulumontwikkeling vir 'n modulęre stelsel kan verskerp word deur die omskakeling van werkontledings (as vorm van situasie-analise).

 

5.    TEGNIESE KOLLEGES EN EKSAMINERING

 

5.1      Johannesburgse Tegniese Kollege

 

Die Departement van Onderwys en Kultuur (Administrasie Volksraad) onderskei tussen formele onderwys wat gerig is op 'n nasionale eksamen en nie-formele kursusse wat nie-eksamenkursusse is. Die tegniese kollege behartig nie-formele kursusse wat óf op vryetydsbesteding óf op die beroepslewe gerig is.

 

Opmerkings

(i)  Gestruktureerde nie-formele beroepsgerigte kursusse (veral dié wat raakvlakke het met formele kursusse), moet ingestel en uitgebou word.

 

(ii) Die eksaminering van hierdie kursusse kan voorlopig intern wees maar kan evolusionęr ontwikkel tot eksterne eksaminering (en sertifisering deur die Departement Mannekrag in samewerking met die Suid-Afrikaanse Sertifiseringsraad).

 

    (iii) Die kurrikulering vir gestruktureerde loopbaangerigte nie-formele

kursusse behoort in die lig van werkontledings te geskied.

 

(iv) Daar moet ondersoek ingestel word na die moontlikheid om sommige van die sogenaamde stokperdjie- en verrykingskursusse geleidelik op te gradeer na gestruktureerde nie-formele kursusse met be­roepsbetekenis (en moontlik met betekenis vir 'n ondernemer om homself te handhaaf in die informele besigheidsektor).

 

6.    TEGNIESE KOLLEGES OOR SERTIFISERING

 

6.1      Finyazwanda Technical Institute, Venda

 

Die Departement Mannekrag moet sertifikate uitreik.

 

Opmerkings

(i)  Loopbaangerigte opleiding (vir handel en nywerheid wat moontlik ook bruikbaar is in die informele sektor) moet ressorteer onder die Departement Mannekrag.

 

(ii) Die moontlikheid van sinvolheid van eksamengerigte gestruktureer­de nie-formele kursusse moet ondersoek word.

 

    (iii) Samewerking tussen die Departement Mannekrag en die Sertifise­ ringsraad (Wet No 85 van 1986) moet gesoek word.

 

7.      ONDERWYSBEGINSEL 1 EN TEGNIESE KOLLEGES

 

Realisering van onderwysbeginsel 1:  Gelyke onderwysgeleenthede met insluiting van gelyke onderwysstandaarde sal vir elke inwoner ongeag ras, kleur, geloof of geslag deur die Staat doelgerig nagestreef word (Witskrif oor Onderwysvoorsiening in die RSA, 1983, bls. 3).

 

Nie-rassige onderwys aan tegniese kolleges sal minder weerstand wek as wat die geval is met skole.  Dit is so omdat dit bekend is dat tegnie­se kolleges direk gemoeid is met opleiding vir die werkplek en dat die werkplek nie rasseskeiding ken nie.  Die saak word soos volg deur WINGFIELD gestel:

 

Subsequent to the famous "Carlton I" and a follow-up conference held at the Good Hope Centre in Cape Town, Commerce and Industry have de-segregated themselves or, put another way, have committed workplace apartheid to the rubbish bin.  This apparently works well and to the satisfaction of all concerned - until it comes to sending their employees to a technical college for their necessary vocational education.  At this juncture population groups must be divided again and sent to their "own affairs" institutions.  This issue is so sensitive in Commerce and Industry that many companies have spent millions of rands in setting up their own training colleges.  In many cases this was a duplication of services that already existed at some technical colleges.  This type of duplication is an unnecessary expense which can be avoided if a technical college can be established which  caters for a commercial and/or industrial community and ALL its employees.  Much is said about the partnership of State and Private Sector in the provision of vocational education, and this is certainly equitable and desirable, as long as the Private Sector have only to make their investment once, and not three of four times.

 

With the envisaged changes recommended by the National Training Board being fairly close to implementation, the role of the technical college can most effectively be played without the current racial exclusivity of these institutions being retained.

 

     Opmerkings

Dit is verder bekend dat sekere tegniese kolleges reeds as "oop" inrigtings verklaar is (vergelyk Verwoerdburgse Tegniese Kollege) waar geen noemenswaardige probleme ondervind word nie.

 

Die kultuur wat aan gevestigde blanke tegniese kolleges heers kan bevorderlik wees vir 'n tegnies-tegnologiese ingesteldheid by die ander bevolkingsgroepe indien lede van daardie groepe aan dié kultuur blootgestel word.

 

'n Verdere probleem wat deur tegniese kolleges opgelos kan word, is die invloed van swart leerders uit die formele onderwysstelsel.  Tegniese kolleges kan op groter skaal skoolverlaters absorbeer as wat vandag die geval is.  Ten einde die omvang van skoolverlating te demonstreer, word verwys na Figuur 21 van Education and Manpower Development nr 10 1989 soos gepubliseer deur die Research Institute for Education Planning, Fakulteit Opvoedkunde, Universiteit van die Orange Vrystaat:

 

8.      IDENTIFISERING EN MOBILISERING VAN DESKUNDIGHEID UIT DIE GEMEENSKAP

 

8.1   Tegniese Kollege Standerton

 

Elke groot dorp het 'n groot hoeveelheid kundigheid in die vorm van geoktrooieerde rekenmeesters, prokureurs, ingenieurs, medici ens.  Hierdie kundigheid is in die aande op deeltydse basis beskikbaar vir opleiding aan die res van die gemeenskap.  Kursusse in die tegniese, handels- en bestuursrigtings, kan dus gerieflik aangebied word.  Die grootste probleem op die oomblik is dat die technikons, wat ver verwyder in die groot stede is, beswaar maak indien kursusse op tersięre vlak aangebied word.  Die probleem is egter dat volwasse werknemers met gesinne nie hierdie kursusse op voltydse basis by 'n technikon kan bywoon nie.

 

Opmerking 1

Strukture (moontlikhede) moet geskep word vir

(i)  identifisering van kundige persone in 'n gemeenskap

(ii) klassifisering van hierdie kundighed in terme van die verskil­lende vlakke daarvan

    (iii) mobilisering van die kundigheid deur byvoorbeeld vas te stel

 

* wie bereid is om kundigheid tot diens te stel

* onder welke voorwaardes?

 

Opmerking 2

Daar is in hierdie dokument verwys na die moontlikheid dat die Departement Mannekrag Tegniese Kolleges oorneem.  'n Besondere probleem in dié verband is skoolpligtiges onder die ouderdom van 16 jaar wat tot Tegniese Kolleges toegelaat word.  Voordat dié probleem aangespreek word, sal daar eers gekyk moet word na studente-status­tieke van Tegniese Kolleges.

 

                                     --- oOo ---